Stres oraz trema towarzyszą praktycznie każdemu wystąpieniu publicznemu. Każda bowiem osoba, która musi przemówić przed szerszą publicznością, bierze udział w szkoleniach lub prowadzi konferencje narzeka na podenerwowanie towarzyszące swojemu wystąpieniu. Niestety, stres jest nieodłącznym towarzyszem takich sytuacji i nie da się go w 100% wyeliminować. Można go jednak skutecznie zmniejszyć.
Dwa rodzaje stresu
Według badan psychologicznych wystąpienia przed publicznością znajdują się na czele tzw. największych stresorów, czyli czynników wywołujących w ludziach uczucie stresu. Wszystkie tego typu sytuacje łączy jedno – dana osoba musi stanąć przez większą grupą ludzi i publicznie przedstawić jej swoje idee. Stres, który pojawia się w takiej sytuacji możemy podzielić na dwa rodzaje.
Pierwszym z nich jest tzw. eustres, czyli stres mobilizujący. Drugim natomiast jest dystres, najgorszy rodzaj stresu, który jest w stanie skutecznie nas sparaliżować oraz pozbawić pewności siebie. Osoby, które cierpią na dystres powinny odpowiednio przygotować się do każdego wystąpienia, aby zminimalizować negatywne skutki swojego podenerwowania.
Odpowiednie przygotowanie do publicznego wystąpienia
Przygotowanie do każdego wystąpienia publicznego wygląda bardzo podobnie. Na pierwszym jego etapie powinniśmy wyznaczyć swoje cele, czyli co konkretnie chcemy osiągnąć podczas danego wystąpienia. Powinniśmy także określić naszą grupę docelową, czyli osoby, do których będziemy się zwracali podczas przemowy. Sama jej treść oraz styl powinny być bowiem dostosowane do wiedzy, oczekiwań oraz możliwości naszej publiczności.
Świetnym sposobem na poprawę jakości swojego wystąpienia jest także nagranie części lub całości przemowy na filmie. Dzięki temu prostemu rozwiązaniu możemy bowiem sprawdzić, jak prezentujemy się wizualnie podczas wystąpienia, jakimi gestami się posługujemy oraz ocenić, czy nasz styl wypowiedzi jest zrozumiały oraz ciekawy dla słuchaczy. Powinniśmy także postarać się dostrzec nasze mocne i słabe strony oraz starać się systematycznie eliminować wszystkie te elementy, które się nam nie podobają.
Osoby, które występują we własnej firmie i swoje wypowiedzi kierują do słuchaczy, którzy ich dobrze znają nie muszą się raczej skupiać na dobrym pierwszym wrażeniu ani budować swojego autorytetu podczas wystąpienia. Powinny natomiast najsilniej skoncentrować się na merytorycznej stronie swojej wypowiedzi. Ci z nas, którzy z kolei występują przed nieznaną sobie publicznością powinny najmocniej zadbać o aspekt wizualny, mimikę oraz dykcję podczas przemawiania.
Co nas najbardziej stresuje podczas wystąpień publicznych?
Pomimo tego, że stres odczuwamy praktycznie wszyscy, to jest on indywidualną reakcją każdego człowieka. Ludzie mają bowiem zróżnicowaną odporność na bodźce oraz inaczej na nie reagują zewnętrznie. Mają także różne metody, za pomocą których radzą sobie ze stresem. Każdy z nas powinien więc postarać się wypracować swoją własną strategię radzenia sobie ze stresem i korzystać z niej w razie potrzeby. W tym celu musimy jednak dowiedzieć się, co tak naprawdę najbardziej nas stresuje (czy jest to wzrok słuchaczy, czy też może sami denerwujemy się bez konkretnej przyczyny?).
Stres oraz trema pojawiają się zwykle w wyniku obawy, że nie uda nam się spełnić oczekiwań publiczności, w wyniku czego zostaniemy przez nią negatywnie odebrani oraz ocenieni. Największa trema pojawia się w sytuacji, kiedy czujemy na sobie wzrok słuchaczy, a ich spojrzenia interpretujemy negatywnie, kiedy uznajemy pytania zadawane przez publiczność za złośliwe oraz w sytuacji, kiedy sprzęt nie działa, a publiczność wydaje się podenerwowana tym faktem.
Dla skuteczniejszej walki ze stresem i tremą warto także uświadomić sobie, że prawdopodobnie żadne wystąpienie nie spodoba się 100% słuchaczy. Musimy się więc pogodzić z tym, że niektórzy z nich docenią nasz wysiłek, podczas gdy inni nie będą do końca usatysfakcjonowani. Każdy wielki mówca miał bowiem także swoich krytyków. W ten sposób zyskamy większy dystans do siebie i swojej przemowy. Najważniejsze w naszym wystąpieniu powinno być bowiem nie tyle zadowolenie całej zgromadzonej publiczności, co jego cel. I to do jego osiągnięcia powinniśmy uparcie dążyć.
Poznaj 7 skutecznych sposobów na zredukowanie tremy!
Pewność, co do właściwego przygotowania do wystąpienia przed szerszą publicznością jest w stanie znacznie zmniejszyć stres oraz tremę. Nie jest jednak możliwe całkowite wyeliminowanie tych czynników. Warto także uświadomić sobie, że obecność tremy wynika bardziej z naszej niskiej samooceny oraz krytycznego podejścia niż z realnych sytuacji.
Oto 7 trików, które pomogą zredukować stres i tremę przed publicznym wystąpieniem:
- Zadbaj o dobre przygotowanie merytoryczne do wystąpienia.
- Naucz się na pamięć kilku pierwszych minut swojej wypowiedzi, gdyż stres jest największy na samym początku przemawiania.
- Zadbaj o spokojny i regularny oddech.
- Zastanów się, jakie są Twoje krytyczne myśli oraz postaraj się zastąpić je pozytywnymi stwierdzeniami.
- Przed rozpoczęciem przemowy znajdź wśród publiczności znajomą twarz lub osobę, która wydaje Ci się sympatyczna i utrzymuj z nią kontakt wzrokowy.
- Przygotuj kilka anegdot lub żartów dostosowanych do atmosfery oraz tematyki wystąpienia – pomogą one wprowadzić luźniejszą atmosferę i przełamać pierwsze lody ze słuchaczami.
- Nie udawaj kogoś, kim nie jesteś. Możesz także przyznać się do tremy i z niej zażartować, co zmniejszy dystans między Tobą, a publicznością oraz dodatkowo wzbudzi jej sympatię.
Ćwiczenie czyni mistrza, a korzystając z tych 7 wskazówek z pewnością każdej osobie uda się skutecznie utrzymać stres oraz tremę pod kontrolą. Warto także dodać, że wraz z nabywanym doświadczeniem oraz praktyką odczucia te zmniejszają się. Z każdego kolejnego wystąpienia podenerwowanie staje się więc coraz mniej odczuwalne i widoczne na zewnątrz. Warto jednak włożyć nieco wysiłku w opanowanie przedstawionych powyżej technik redukcji stresu, aby nasze wystąpienia już od samego początku były jak najlepsze.
W celu ich ulepszenia warto także uważnie słuchać tego, co mówi nam publiczność oraz brać sobie jej uwagi i przemyślenia do serca. Krytyczne wypowiedzi słuchaczy pozwolą nam bowiem ocenić, czy nasze wystąpienie było udane oraz jakie jego elementy możemy udoskonalić w przyszłości. Biorąc pod uwagę feedback słuchaczy nasze wystąpienia z pewnością będą coraz lepsze oraz mniej stresujące dla nas samych.